01 Mayıs 2021
Antalya’nın İbradı ilçesi Ormana Mahallesinde yaşayan 65 yaşındaki Nazmi Aldemir, atalarından kalma 300 yıllık tarihi düğmeli evlerde 50 yıldır kazma, kürek ve balta gibi aletlere sap yaparak, çok sevdiği mesleğini sürdürüyor.
Babasından 15 yaşında öğrendiği mesleğiyle 50 yıldır, inşaat ustalarının ve çiftçilerin kullandığı keser, kürek, balta ve kazma gibi aletlerin sapını üreten Aldemir mesleğe hevesli kimse olmadığı için çıraksız çalışıp günde 3-5 tane sap yaparak geçimini sağlıyor.
“300 yıllık tarihi düğmeli evde sanatını sürdürüyor”
Mesleği 15 yaşında babasından öğrendiğini anlatan Aldemir, “Mesleği 15 yaşında babamdan öğrendim. Mesleğim ata mesleğidir. Eskiden Ormana’nın eski tarihi demirci dükkanları vardı. Babam burada yıllarca hem demircilik hem de tarım aletlerine sap yaptı. Yıllar önce burasını yıktılar. Babamdan kalan tüm aletleri yine babamdan kalan 300 yıllık tarihi düğmeli eve getirdim. Hem babamdan kalan aletler ile 300 yıllık düğmeli evin altında saplık yapmaya devam ediyorum. Yapmış olduğum sapları ise sadece el emeği ile yapıyorum. Bir sapı aletine göre 10-15 lira arasında yapıyorum. Sadece sapını değil, aletlerin sürtme işlemlerini de yapıyorum. Demircilik mesleği tamamen bittiği için sadece saplık yapmaya devam ediyorum. Bununla vaktimi geçiriyorum. Mesleği de seviyorum. Bu mesleğe heves eden olmadığı için yanıma çırak bulamıyorum. Yalnız başıma sağlığım elverdiği müddetçe bu mesleği sürdürmeye devam edeceğim” dedi.
"Eskiden günde 15-20-sap yapardım"
Eskiden birçok köyden gelen vatandaşlara kazma, kürek ve keser sapı yaptığını dile getiren Nazmi Aldemir, şunları söyledi.
"Eskiden günlük 15-20 civarında sap takardım. Teknoloji ile birlikte bu sayı 3-5 adete kadar düştü. Artık ucuzluk pazarlarında bile hazır sap satışı yapılıyor. Çalışma koşulları göz önünde tutulduğunda, geçmiş zamanla şimdiyi kıyaslayamayız. Zaten bölgede tarım da azaldı. Şu an her işin malzemesi farklı oluyor. Şu anda her şey kolaylıkla yapılıyor, her şey elektrikli malzemeler yardımıyla yapılıyor. Eskiden insan gücüne dayalı aletler kullanılıyordu, o da insanı yoruyordu."
"Benim yaptığım saplar 10 yıl kullanılır"
Köylülerin fabrikasyon ürünlerden şikayetçi olduğunu ifade eden Aldemir, "Fabrikasyon ürünler uzun ömürlü olmuyor, işi yarıda bıraktırıyor. Benim yaptığım saplar 10 yıl kullanılır. En sağlam ve kaliteli sap malzemesi gürgen ağacından yapılır. Piyasada her çeşit ağacın sapı mevcut. Bazı vatandaşlar iş yaptırmadan önce kendi buldukları ağacı getirerek ondan sap yapmamı istiyor. Takılacak sapın sağlam olması önemlidir. Örneğin kavak ağacından sap olmaz. En güzel sap gürgen meşe ve pelit gibi sağlam ağaçlardan olur. Sap takılacak aletin kullanım alanına ve cinsine göre sapın kalitesi, ağacın cinsi fark eder. Baltaya, bel küreğine, kazmaya takılan sap farklıdır, kuvvetli olması gerekir. Süpürgeye, kesere takılan sap farklıdır. Kullanım alanına göre sap takılır" diye iye konuştu.